Vraag: Wat is voor u communicatie in de dierenartsenpraktijk?

Communicatie op zich is relatief universeel, maar de situaties waarin communicatie plaatsvindt zijn verschillend. Er zijn bijvoorbeeld typische persoonlijkheden die vaak voorkomen in een bepaalde professionele context. Typische situaties herhalen zich keer op keer. Zelfs als we een dagelijks leven hebben dat wordt gekenmerkt door het werken met grote dieren, kleine dieren of misschien zelfs exotische dieren, en dit op specifieke en verschillende plaatsen. Toch hebben al deze situaties gemeen dat ze zeer emotioneel gevuld zijn.
Aan de ene kant spelen financiële en economische factoren een grote rol in de landbouwsector, maar aan de andere kant hebben de meeste boeren er nog steeds veel belang bij dat hun dieren het goed hebben. Maar als je werkt in de kleindiersector of met paarden, is er een andere emotionele component, bijna vergelijkbaar met een pediatrische omgeving. Communicatie binnen de diergeneeskunde is dus heel anders dan in andere beroepen, zoals de bakkersbalie of de autodealer. Deze zich herhalende situaties in de praktijk laten in mijn ervaring universele patronen zien.
Het gaat mij erom de vormgeving van deze typische, repeterende situaties praktisch over te brengen en concrete aanpakken aan te reiken.

Je kunt jezelf wat stress besparen door ervoor te zorgen dat je jezelf zo uitdrukt dat de ander begrijpt wat je wilt overbrengen. Dit is vergelijkbaar met de situatie in een training waarin je iets voor de eerste keer moet doen, zoals het verzorgen van een gehospitaliseerd dier. Op zulke momenten ben je gewoon nerveus of onzeker. Met de tijd en de praktische ervaring die ermee gepaard gaat, verbetert dit subjectieve gevoel. Het is hetzelfde met communicatie.
Dit vermogen kan worden getest in ontspannen situaties, bij de bakker of aan de kassa, en vervolgens vol vertrouwen worden gebruikt in moeilijkere situaties.

Vraag: En dit moet dan geïnternaliseerd worden en als het ware "onbewust-bewuste communicatie" worden?

De hersenen helpen ons door dingen die we regelmatig doen te programmeren en op te slaan. Onze software krijgt dan als het ware een update. Onze hersenen raken gewend aan bepaalde formuleringen die we regelmatig gebruiken, zodat ze automatisch in ons eigen programma vloeien. Maar vooral als er sterke emoties in het spel zijn, is het gemakkelijk om terug te vallen in oude gewoonten en overtuigingen.
Als je jezelf erop betrapt dat je dit doet, moet je jezelf corrigeren en weer op het goede spoor komen. Maar dat hoort gewoon bij het proces en is heel menselijk.

Vraag: Is het non-verbale niveau van communicatie de bron van veel conflicten in de dierenartsenpraktijk?

Vooral in de dagelijkse dierenartsenpraktijk is non-verbale communicatie zeker een mogelijke bron van conflicten. In de praktijk komt communicatie op verschillende manieren tot uiting - bijvoorbeeld tussen de dierenartsassistenten onderling, met superieuren of met patiënteneigenaren.
In deze verschillende situaties is het erg nuttig om je bewust te zijn van wat bij communicatie hoort. Non-verbale communicatie is niet alleen beperkt tot onze gezichtsuitdrukkingen, maar is een holistisch pakket dat bestaat uit onze kleding, lichaamshouding, enz.

Vraag: Werkt u als communicatiecoach met categorisaties om conflicten in de dierenartsenpraktijk samen te vatten en passende oplossingen klaar te hebben?

Ik denk dat het heel belangrijk is om eerst aandacht aan jezelf te besteden en op te merken wanneer bijvoorbeeld iemands uiterlijk mij triggert. Ik wil me bewust zijn van deze situationele aspecten zodat ik niet alleen passief reageer, maar bewust handel.

Aan de andere kant gaat het mij om de interactie met en het reageren op de persoon tegenover me. Mijn conversatie moet dus afgestemd zijn op wie mijn tegenhanger is en hoe die persoon zich gedraagt. En dat is waar schematisering kan worden gebruikt om uitgangspunten te hebben voor het concrete gedrag dat aan deze situatie is aangepast.
Hier wordt een zeer bepalend onderdeel van communicatie duidelijk, namelijk aandachtig kunnen luisteren. Op deze manier kan men de informatie filteren op de verschillende niveaus, zoals het emotionele niveau. Ik moet eerst toegang krijgen tot deze belangrijke informatie-inhoud door actief te luisteren en vragen te stellen.

Vraag: Wat is volgens u het doel van succesvolle communicatie?

Volgens mij is het doel dat de communicatoren hun doel bereiken en dan echt een samenwerking en saamhorigheid opbouwen.
Het gaat er niet om dat je tegen elkaar communiceert, want dat is niet productief. Begrijpen betekent niet instemmen. Als ik me concentreer op wat de ander probeert te zeggen, is mijn doel om het te begrijpen.
Het betekent niet dat ik het er dan mee eens ben. Dat in gedachten houden helpt me om een constructief gesprek te voeren.